Covid19, 2019 yılının son günlerinde Çin ‘in Vuhan şehrinde ortaya çıkan daha önce insanlarda tanımlanmamış yeni bir virüsün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Virüs 2020 yılının ilk 3 ayı içerisinde tüm dünyaya yayıldı ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020 tarihinde “ Pandemi” ilan edildi.
Çin Hükümeti tarafından yayınlanan son kılavuzlara göre, Covid 19 hastasının tespiti ve hastaneye yatırmak için ana endikasyon, solunum yolu ya da kan örneklerinin reverse-transcription polymerase chain reaction(RT-PCR) veya gen sekansı ile doğrulanmasıdır. Fakat RT-PCR ‘ın düşük sensitivitesi nedeniyle tedavi gecikebilmekte ve virüsün bulaşıcı olmasından dolayı çok sayıda insana enfekte riski bulunmaktadır. Şubat 2020 ‘de Çin ‘de 1014 hasta üzerinde yapılan araştırmalarda RT-PCR ile kıyaslandığında, göğüs tomografisinin özellikle epidemik bölgelerde daha güvenilir, pratik ve hızlı sonuçlar sağladığı tespit edilmiştir. Pnömoni teşhisi için rutin görüntüleme olan göğüs tomografisi, çekimi hızlı ve kolay olarak tanımlanmaktadır. 26 Şubat 2020 ‘de Tao Ai ve arkadaşlarının Çin ‘deki 1014 Covid 19 hasta vakalarını inceledikleri çalışmaya göre Covid-19 enfeksiyonu için tomografinin sensitivitesi %98 iken RT-PCR sensitivesi %71 olarak bulunmuştur.
Covid-19 yayılmaya devam ettikçe, şüpheli veya bilinen enfeksiyonu bulunan hastaların taranması, teşhisi ve tedavisi için göğüs radyografilerinin(CXR) ve bilgisayarlı tomografinin(BT) rolü ve uygunluğuna dair duyulan ilgi artmaktadır.
Amerikan Radyoloji Koleji(ACR)’nin önerilerine göre; Toraks BT tetkiki, spesifik klinik endikasyonlarda ve hastaneye yatırılmış semptomatik hastalarda kullanılmalıdır ve radyologlar, Covid-19 enfeksiyonunun BT bulguları konusunda eğitimli olmalıdır.
Radyologlar, tomografi görüntüleri sayesinde lezyonların akciğer loblarındaki dağılımının daha net anlaşılmasının, virüsü tanıma ve tedavisi için yapılan araştırmalarda önemli olduğunu belirtmektedirler. Son 1o yılda 3 boyutlu tomografi görüntülerini işlememizi sağlayan özel yazılımlar, hastalıkların organlar üzerinde yaptığı tahribatı 3 boyutlu olarak görmemizi kolaylaştırmıştır. Yumuşak doku segmentasyonu adı verilen ve tomografi görüntülerinin üst üste konulması ile elde ettiğimiz bu dataları hazırlarken, doku yoğunluklarını refarans almaktayız.
Bilgisayarlı Tomografi(BT) ‘de her bir vokselde (piksel ile kesit kalınlığı çarpılarak elde dilen dikdörtgen prizma) hesaplanan x ışını zayıflatma değerini standart bir değerle belirtmek amacıyla, İngiliz Fizikçi Hounsfield’in adıyla anılan Hounsfield skalası olarak adlandırılan bir referans sistemi kullanılmaktadır. Hounsfield skalasında X- ışını emilim değerleri -1000 ve +1000 arasında 2000 birim içerisinde sınıflandırlmıştır. Bu skalaya göre suyun Hounsfield değeri sıfır, kemik gibi yoğun yapılar için 1000 ve hava için -1000 olarak kabul edilmiştir. Yağ dokusu için -60 ile -200 ve yağ dışındaki yumuşak dokular için 30 ile 100 arası değerler kullanılmaktadır.
Özellikle noktadan noktaya uzunluk ölçümleri, profil çizgisi, gri değer-yoğunluk, kalınlık ve hacim ölçümleri ve kesit alımları mühendisler tarafından yapılmaktadır. Bu işlemlerin daha hızlı yapılabilmesi ve operatör hatalarını azaltmak için akıllı görüntü işleme ve yapay zeka algoritmalarından faydalanılmalıdır. BT taramasının manuel olarak okunması 15 dakika kadar sürebilirken yapay zeka ile geliştirilen algoritma ile görüntü tanımlama süresi 10 sn kadar düşebilmektedir. (Değer kanser belirtileri için röntgen görüntüleri tanımlama süresinden alınmıştır.) Böylelikle enfekte olan hacmin akciğer hacmine oranlarının hesaplanması, hastalığın oluşturduğu lezyonların akciğerde dağılımı, hastalığın seyrinin izlenmesi ve yaş, cinsiyet gibi farklı hastalardaki etkisi gibi parametreler daha etkin şekilde izlenebilecektir.
Üçgenleştirilmiş .STL veya .OBJ formatlı dosyalar aracılığı ile hızlı prototipleme(RP) cihazlarına ve VR/AR görüntüleme sistemlerine bilgi akışı sağlanabilmektedir. Böylelikle doktorların teşhis koyma ve tedavi planlamalarının daha etkin yapabilmelerini sağlayan elle tutulur 3D medikal modeller ve sanal/arttırılmış gerçeklik uygulamaları için data çıktısı verilebilmektedir. Diğer export formatları ASCII STL, Binary STL, DXF, VRML ‘dir.